Je nalatenschap als zelfstandig ondernemer; waar moet je aan denken?

Nadenken over je nalatenschap is niet het leukste om te doen. Als ondernemer is het echter nog een ander verhaal; want wat gebeurt er met je bedrijf als jij er niet meer bent?

Je hebt waarschijnlijk met veel hart en ziel je bedrijf opgebouwd, hebt ideeën over waar het naar toe moet (of kan) en wil dat het ‘hart’ in je bedrijf blijft zitten.

Dat betekent dat je, ook al is het niet leuk, moet nadenken over wat je wilt laten vastleggen voor wanneer er met jou iets gebeurt.

1.      Zorg dat je zaken daadwerkelijk vastlegt

Wanneer je niets vastlegt, wordt een nalatenschap verdeeld volgens de wet; het wettelijk versterferfrecht. Omdat je onderneming een deel is van je nalatenschap, hebben je erfgenamen allemaal recht op een deel ervan.

Je kunt je voorstellen dat dit nare situaties kan opleveren. Daarnaast geldt, net als bij een ‘normale’ erfenis, dat ook schulden bij een erfenis horen.

Wanneer bijvoorbeeld een van de kinderen het bedrijf wil overnemen, maar daarover is niets vastgelegd en de andere erfgerechtigden denken er anders over, levert dat gegarandeerd discussies op.

Het is dus van groot belang om vast te leggen in een testament wat je wensen en eisen zijn als jij er niet meer bent.

2.      Je bedrijfsvorm is van belang

Bij een eenmanszaak zijn schulden en bezittingen van je persoonlijk. Je kunt dan vastleggen naar wie deze gaan bij overlijden. In principe stopt je bedrijf als jij overlijdt. Wil iemand je bedrijf voortzetten, dan kan dat. (Hier zijn zelfs regelingen voor die fiscaal voordeel kunnen bieden).

Bij een VOF liggen afspraken vaak al vast in een contract; vaak nemen de andere vennoten het deel van de overleden partner over. De waarde daarvan wordt uitbetaald aan de erfgenamen en zij betalen daarover erfbelasting.

Bij een B.V. is het zinvol om vast te laten leggen naar wie je aandelen gaan en of het wenselijk is dat iemand het bedrijf voortzet. Maar ook daarin kun je met meerdere belanghebbenden te maken hebben en is een goed advies verstandig.

3.      Wat vind je belangrijk?

Wat je ook kunt laten vastleggen over de voortzetting van je bedrijf, naast wie je wilt dat het overneemt, is HOE je wilt dat je bedrijf wordt gevoerd. Zo heb je invloed op hoe leiding wordt gegeven, hoe er met personeel zaken worden geregeld etc.

Wanneer je dit soort zaken graag specifiek wilt bewaken, kun je dat dus ook prima laten vastleggen in een testament.

Afhankelijk van de complexiteit van een erfenis, wordt vaak gekozen voor het aanstellen van een executeur; een ‘uitvoerder’ van het testament. Dit kan een familielid zijn, maar in complexe gevallen is dit vaak een derde, zoals de notaris. Het prettige hieraan is dat de afwikkeling van de erfenis goed begeleid gebeurt door een onafhankelijke partij met verstand van zaken.  

4.      Niet vergeten; de digitale erfenis van je bedrijf

We schreven eerder ook al over de digitale erfenis; iets waar niet veel mensen bij stilstaan. Houd er dus ook als ondernemer rekening mee dat heel veel gegevens (toegangsinformatie, nummers, codes) misschien wel alleen bij jou bekend zijn. Zorg dus dat ook dat goed geregeld is!